Nie jest nadużyciem stwierdzenie, że konopie i zawarte w nich kannabinoidy przeżywają obecnie swój renesans. Z każdym miesiącem rośnie liczba państw, które łagodzą przepisy narkotykowe. Coraz więcej osób przygląda się demonizowanej dotychczas roślinie z zainteresowaniem. Dziś przyjrzymy się głównemu komponentowi “diabelskiego ziela”. Czym jest THC i jaka jest rola składnika odpowiedzialnego za odczuwanie haju? Poznaj właściwości kontrowersyjnej molekuły.
Spis treści
Czym jest THC?
Jak działa THC na organizm człowieka?
Receptory kannabinoidowe CB1 i CB2 biorą udział w przekazywaniu informacji pomiędzy komórkami układu nerwowego. Znaleźć je można w wielu strukturach organizmów zwierząt – w mózgu, mięśniach szkieletowych, tkance tłuszczowej, narządach wewnętrznych oraz komórkach układu immunologicznego. Tworzą układ endokannabinoidowy współodpowiedzialny m.in za utrzymanie homeostazy, czyli wewnętrznej równowagi zachodzących w ciele procesów fizjologicznych. Po wprowadzeniu do organizmu THC łączy się z receptorami kannabinoidowymi. Wpływa to na komunikację pomiędzy neuronami. Dochodzi do stymulacji struktur mózgowych, odpowiedzialnych również za samopoczucie i postrzeganie rzeczywistości.
Działanie psychoaktywne THC
Nasze ciało nie rozróżnia, czy związek jest naturalnym, ludzkim neurotransmiterem, czy jego roślinnym odpowiednikiem. Ze względu na podobieństwo do anandamidu, pojawienie się THC aktywuje podobne szlaki sygnałowe. Pobudzone komórki mózgowe wytwarzają większe ilości dopaminy, wywołując euforię i uczucie relaksu. Dochodzi do zmian w funkcjonowaniu hipokampu, co odbija się na zdolności zapamiętywania i orientacji przestrzennej. THC powoduje zaburzenia koncentracji i sprawia, że inaczej odczuwa się upływ czasu. Następuje czasowe pogorszenie funkcji motorycznych.
Wszystkie te sensacje to stan odurzenia, czyli “high”. Przedstawiciele tzw. “cannabis community” opisują go jako błogostan, któremu towarzyszy rozluźnienie i poprawa nastroju. Często zauważa się rozbawienie, rozleniwienie i wzrost apetytu. Upaleniu towarzyszy zwiększenie kreatywności i wyostrzenie zmysłów. Jak donoszą regularni użytkownicy, w tym stanie muzyka brzmi lepiej, jedzenie jest smaczniejsze, filmy bardziej wciągają i każda, najprostsza nawet czynność staje się bardziej interesująca. Słowem – świat jest piękniejszy.
Skutki uboczne palenia suszu konopi indyjskich
Niestety palenie ziółka to nie tylko przyjemne doznania i napady śmiechu. Tak jak w przypadku każdej innej używki, istnieje ryzyko wystąpienia skutków ubocznych. Przyjmowanie dużych ilości THC wywoływać może niepożądane efekty, jak:
- przekrwione oczy
- suchość w ustach
- dłuższy czas reakcji
- przyspieszony puls
- zaburzenia koordynacji ruchowej
- wzmożona senność
Ciekawostką jest fakt, że dotychczas nie odnotowano ani jednego zgonu spowodowanego wyłącznie gandzią. Dawka zagrażająca życiu jest tak duża, że osiągnięcie jej tradycyjnymi metodami jest praktycznie niemożliwe. Powyższe oznaki nadmiernego spożycia substancji nie wydają się groźne. Objawy mogą jednak być poważniejsze w przypadku regularnego i długotrwałego stosowania używki. U niektórych osób notorycznie nadużywających marihuanę zauważono tak niepokojące symptomy, jak:
- pogorszona pamięć
- problemy z koncentracją
- spadek motywacji
- wyobcowanie społeczne
- stany lękowe
- psychozy
- paranoje
Próbowano też powiązać długotrwałe przyjmowanie związków występujących w konopiach z niektórymi chorobami psychicznymi, jak schizofrenia. Choć wśród palaczy odsetek zmagających się z tą chorobą jest dwukrotnie wyższy, niż u osób stroniących od używki, trudno stwierdzić, że to akurat THC działa jako wyzwalacz. Ta zależność wciąż jest obiektem badań naukowych. Zainteresowaniem naukowców cieszą się nie tylko zagrożenia, ale też korzyści wynikające z przyjmowania substancji psychoaktywnej.
Medyczny potencjał marihuany – zastosowania THC w lecznictwie
Termin “medyczna marihuana” przez długi czas kojarzony był z próbą zalegalizowania narkotyku pod pretekstem prozdrowotnych właściwości. Z czasem zaczęto dostrzegać zalety stosowania konopi w medycynie. Liczne badania naukowe potwierdzają ich leczniczy potencjał. W USA najczęściej stosuje się je w celu uśmierzenia bóli neuropatycznych spowodowanych uszkodzeniami układu nerwowego. Często wykorzystywana jest jako środek rozluźniający mięśnie, lek na uspokojenie, preparat redukujący nudności i substancja ułatwiająca zasypianie. Znane są przypadki stosowania THC w leczeniu rozmaitych schorzeń, jak:
- ADHD
- anoreksja
- autyzm
- astma
- bezsenność
- borelioza
- bulimia
- ból przewlekły
- choroba Alzheimera
- choroba Leśniowskiego-Crohna
- choroba Parkinsona
- choroby autoimmunologiczne
- cukrzyca
- dystonia
- fibromialgia
- IBS
- jaskra
- migrena
- neuralgia
- nowotwory (łagodzenie efektów ubocznych terapii)
- HIV/AIDS
- padaczka lekooporna
- pląsawica Huntingtona
- PTSD
- spastyczność mięśni
- WZW-C
- zespół Tourette’a
- zaburzenia żołądkowo-jelitowe
Tetrahydrokannabinol – narkotyk czy lekarstwo
Jak widać, zastosowań dla egzotycznej molekuły jest bardzo wiele. Lista chorób leczonych za jej pomocą wciąż rośnie. Poważne instytucje coraz częściej decydują się badać jej wpływ na organizm. Napiętnowana dotąd roślina nie jest już tematem tabu. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zarekomendowała zmianę klasyfikacji odmian konopi o psychoaktywnym działaniu. Komisja ONZ usunęła je z listy niebezpiecznych narkotyków. Używka ma niski potencjał uzależniający, a niepożądane działania nie zagrażają życiu, dlatego kolejne kraje odchodzą od polityki zero tolerancji. Pomimo licznych działań podejmowanych przez organizacje pozarządowe na rzecz legalizacji, rodzimi politycy pozostają niewzruszeni.
Czy THC jest legalne?
Substancja objęta jest ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii. Zakazane jest posiadanie i obrót produktami, w których zawartość THC przekracza poziom 0,2% (np. susze z kannabidiolem CBD zawiera legalny poziom kannabinoidu). Wyjątkiem jest tak zwana “marihuana medyczna”, czyli zioło i jego przetwory wykorzystywane w celach leczniczych. Pacjenci, którzy otrzymali receptę, mogą nabyć surowiec w aptece. Odsprzedaż i udostępnianie osobom trzecim są kategorycznie zabronione. Importem, produkcją i obrotem leczniczego ziela mogą zajmować się tylko licencjonowane podmioty gospodarcze.
Produkty konopne zawierające zakazane substancje
Δ9-THC w dużych ilościach występuje w żeńskich kwiatach i produktach wytwarzanych na ich bazie, jak na przykład:
- Marihuana i haszysz – ususzone kwiatostany oraz ekstrakt o wysokim stężeniu THC otrzymywany ze sprasowanych gruczołów żywicznych.
- Koncentraty 710 – wysokoprocentowe produkty, jak RSO, BHO i woski (starter, crumble, wax).
- Wyroby 510 – aktywna substancja rozpuszczona w olejkach z gliceryną.
- Edibles – jadalne produkty na bazie konopi.
Sposoby przyjmowania psychotropowych kannabinoidów
Istnieją dwie drogi wprowadzania psychoaktywnego związku do krwiobiegu. Różnią się od siebie czasem półtrwania substancji oraz intensywnością doznań.
- inhalacja – najbardziej powszechną metodą przyjmowania wziewnego jest palenie surowca roślinnego w skrętach, lufkach i fajkach wodnych. Ostatnio zyskuje na popularności odparowywanie składników za pomocą vaporizera, który pozwala wydobywać aktywną substancję z pominięciem procesu spalania. Ekstrakty i woski wdycha się po naniesieniu ich na rozgrzane do wysokich temperatur powierzchnie (dabbing). Olejki 510 inhaluje się za pomocą elektronicznych papierosów. Wziewne przyjmowanie substancji czynnej charakteryzuje się natychmiastowym działaniem.
- przyjmowanie doustne – połykanie kropli tzw. “oleju Ricka Simpsona”, jedzenie wyrobów kulinarnych na bazie masła konopnego i słodyczy zawierających kannabinoidy (czekoladki, żelki, ciasteczka). Jedzenie “cannabis edibles” działa z godzinnym opóźnieniem i odznacza się wydłużonym działaniem. Mogą powodować silny haj, dlatego zaleca się umiar w ich spożywaniu.
Jak długo odczuwa się efekty THC
Okres, przez który marihuana oddziałuje na świadomość i zdolności psychomotoryczne, zależny jest od kilku czynników. Prędkość metabolizmu, wielkość przyjętej porcji, czy łączenie substancji z innymi używkami oczywiście są istotne. Największe znaczenie ma jednak sposób konsumowania marihuany. Inhalowanie wywołuje high, który trwa średnio od 3 do 4 godzin. Inaczej jest w przypadku doustnego przyjmowania specyfiku. Obecny w produktach spożywczych THC utrzymuje się w organizmie dłużej. Odurzenie “edibles” zwykle trwa nie krócej, niż 8 godzin.
Ważnym zagadnieniem jest możliwość prowadzenia pojazdów po zażyciu niedozwolonego środka. Rześkość umysłu po ustąpieniu zamroczenia nie oznacza, że można bezkarnie wsiąść za kółko. Testy THC wykrywają obecność metabolitów (THC-COOH), które utrzymują się w organizmie przez długi czas.
Wykrywanie THC a prowadzenie pojazdów
Test do wykrywania narkotyków w moczu i ślinie stwierdza obecność produktów przemiany materii niedozwolonej substancji lub ich brak. Polskie prawo nie rozróżnia terminów “pod wpływem THC” i “po spożyciu”. W dużej mierze od oceny policjanta zależeć będzie, czy kierujący pojazdem dopuścił się przestępstwa, czy wykroczenia. Testy paskowe odznaczają się pewną wrażliwością. Jeżeli poziom metabolitów spadnie poniżej konkretnego poziomu, wynik będzie negatywny. Wykrywalne stężenie utrzymuje się średnio przez 3 do 10 dni po okazjonalnym wypaleniu jointa i nawet do 4 tygodni po regularnym przyjmowaniu dużych porcji. Dokładny poziom produktów metabolizmu zakazanej substancji wykazują badania toksykologiczne krwi.
W Polsce nie ma konkretnego limitu potwierdzającego zdolność do kierowania samochodem. Osoby postawione w stan oskarżenia często odwołują się do orzeczenia Sądu Okręgowego w Elblągu VI Wydziału Karnego Odwoławczego z dnia 25.05.2017. Sąd w uzasadnieniu określił poziom 2,5 ng/ml jako graniczny. Kierowanie z poziomem przekraczającym tę wartość uznał za przestępstwo. Prowadzenie pojazdu z niższym poziomem traktowane może być jako wykroczenie.
Czy wszystkie kannabinoidy odurzają?
Wiele związków chemicznych występujących w konopiach może wpływać na nastrój i samopoczucie. Mogą stymulować umysł, jednak tylko izomery THC mogą wywoływać odurzenie. Co ciekawe, niektóre substancje mogą przeciwważyć psychotropowe doznania i redukować uczucie zamroczenia. Przykładem jest popularny kannabidiol występujący obficie w konopiach siewnych, który jest ogólnie dostępny w postaci olejków CBD i suszu CBD.
Korzystne właściwości THC i CBD
Obie cząsteczki mają podobną budowę, jednak ich atomy są inaczej ułożone. Ta drobna różnica skutkuje odmiennym wpływem na organizm. Część własności obu molekuł się pokrywa, jednak CBD nie zmienia stanu świadomości. Obie znajdują zastosowanie jako środek przeciwbólowy i wykorzystywane mogą być w terapii wielu podobnych schorzeń. Istotna różnica polega na tym, że CBD ma przeciwpsychotyczny charakter. Dlatego chętniej używany jest jako remedium na wybrane problemy psychiczne i przeciwdziała stanom lękowym. Doskonale też sprawdza się jako substancja niwelująca narkotyczny haj po marihuanie.
Spragniony wiedzy? Dowiedz się czy można śmiertelnie przedawkować marihuanę oraz czym jest olejek THC RSO.
Bibliografia:
https://www.health.harvard.edu/blog/medical-marijuana-2018011513085
https://www.cdc.gov/marijuana/health-effects/chronic-pain.html
https://www.sciencedirect.com/topics/neuroscience/tetrahydrocannabinol
https://www.drugabuse.gov/publications/drugfacts/marijuana
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3997295/